ΤΡΟΥΦΕΣ ΚΑΙ Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥΣ

Η καλλιέργεια της τρούφας αποτελεί σήμερα μια δυναμική επιλογή καλλιέργειας με υψηλές αποδόσεις, που μπορεί να αξιοποιήσει μειονεκτικές ορεινές και ημιορεινές περιοχές της χώρας μας. Οι κυριότερες χώρες παραγωγής παγκοσμίως σε τρούφες είναι: η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, με κυρίαρχη θέση και οι ΗΠΑ, η Ν. Ζηλανδία, η Βουλγαρία κλπ οι οποίες τα τελευταία 20 χρόνια έχουν μπει δυναμικά στην τρουφοκαλλιέργεια. Τι είναι όμως οι τρούφες ? Είναι καρποφορίες υπόγειων μυκήτων του γένους Tuber (Ασκομύκητες ), που συμβιώνουν με τις ρίζες δένδρων ( μυκόριζες), έχουν σχήμα κονδύλου, μεγέθους 2-7 εκατοστών χρώματος γκριζόμαυρου / ωχρόλευκου που παράγονται εντός του εδάφους σε βάθος 6-15 εκατοστών. Από τα 80 περίπου είδη που υπάρχουν μόνον τα 7 θεωρούνται περιζήτητα εδέσματα με υψηλή εμπορική αξία, αυτά είναι τα παρακάτω:  Tuber magnatum Pico (tartufo bianco), T. melanosporum Vitt (tartufo nero deNorcia), T. brumaleVitt (tartufoivernale), T. brumalevarmoschatum (tartufomoscato), T. aestivum (tartufoscorzoneestivo), T. uncinatum (tartufouncinato),T. AlbidumPico (tartufoianchetto). Η τρουφοκαλλιέργεια στηρίζεται στην ορθή επιλογή του ενδεδειγμένου είδους δενδρυλλίου εμβολιασμένου με τον μύκητα της τρούφας και στην φύτευσή του σε περιοχές με τις κατάλληλες εδαφοκλιματολογικές συνθήκες. Τα προμηθευόμενα δενδρύλλια προέρχονται από την Γαλλία ή και την Ιταλία, θα πρέπει να είναι πιστοποιημένα και οι τρέχουσες τιμές τους, για διετή δενδρύλλια, κυμαίνονται από 14 έως 19 ευρώ. Τα κυριότερα είδη των δένδρων που μπορούν και συμβιώνουν με επιτυχία με τον μύκητα της τρούφας είναι τα παρακάτω : Δρυς η χνοώδης (Quercus pubescens),  Φουντουκιά (Corylus avellana), Ρουπάκι (Quercus robur - υποείδος Q. Pedunculata), Δρυς η αριά (Quercus ilex).

Τα καταλληλότερα εδάφη/τρουφοχώραφα είναι οι ρεντζίνες. Η  μαύρη τρούφα λόγω των ιδιαίτερων απαιτήσεων  που έχει ως προς το έδαφος, δεν μπορεί να ευδοκιμεί παρά μόνο  σε μερικά είδη εδαφών και συγκεκριμένα σε ασβεστώδη ή ασβεστούχα με μεγάλο εύρος  περιεκτικότητας σε ασβέστιο και με υψηλό pH, καλό αερισμό,  καλή στράγγιση και χαμηλή περιεκτικότητα σε άζωτο. Άλλα  είδη τρούφας όπως η θερινή  δεν είναι τόσο απαιτητικά, άλλωστε μπορούν να αναπτυχθούν ακόμη και  σε ελαφρώς όξινα εδάφη.
Οι αναλύσεις  των εδαφών που θεωρούνται  σαν καλά εδάφη για παραγωγή
τρούφας  έδειξαν κάποια σταθερά φυσικά  και χημικά χαρακτηριστικά που  είναι
τα  εξής:
Τα φυσικά  χαρακτηριστικά του καλού εδάφους  είναι:
              • Η κοκκώδης  του δομή.
              • Η καλή  ικανότητα συγκράτησης του νερού του  εδάφους.
              • Η ισορροπία  στην αναλογία των στοιχείων  του εδάφους μεταξύ της
                αργίλου,  της ιλύος και της  άμμου.
              • Η καλή  ικανότητα στράγγισης του νερού.

Τα χημικά   χαρακτηριστικά του καλού εδάφους  είναι:

              • Η χαμηλή  διακύμανση του pH (7.0-8.5).
              • H κατάλληλη  σχέση C/N(10-11).
              • Η περιεκτικότητα  σε ανταλλάξιμο Ca.
              • H δυνατότητα να  υπάρχουν μεγάλες διακυμάνσεις σε  ολικό φώσφορο,
κάλιο και  οργανική ουσία.
Όσο αναφορά στο υψόμετρο και με βάση τα δεδομένα καλλιέργειας στην γείτονα Ιταλία, αυτό κυμαίνεται από 400 έως και 1.100 μέτρα, χωρίς φυσικά να αποκλείονται από την καλλιέργεια και άλλα υψόμετρα πχ 150-400 μέτρα ή και 700-1.400 μέτρα, αρκεί και οι υπόλοιποι παράγοντες να καλύπτονται.
Η μαύρη τρούφα ( Tuber  melanosporum ) η οποία και παρουσιάζει και το μεγαλύτερο εμπορικό ενδιαφέρον, ευδοκιμεί μεταξύ του 40 ου και 47 ου βόρειου γεωγραφικού πλάτους, μπορεί  όμως να καλλιεργηθεί και σε χαμηλότερα πλάτη.   Το είδος αυτό, έχει ανάγκη από εύκρατο κλίμα, με καλά διακρινόμενες εποχές, ενώ στην  φάση ωριμότητας της, η μαύρη τρούφα παγώνει μέσα στο έδαφος όταν σε βάθος 30cm επικρατούν θερμοκρασίες -7° C.
Γενικά το ιδεώδες κλίμα για την τρουφοκαλλιέργεια συνοψίζεται στα παρακάτω:
-Χειμώνας: με θερμοκρασίες του αέρα κατά τη νύχτα άνω των -7° C και ημέρας
μεταξύ 8°C και  14°C.
- Άνοιξη: κατά την οποία εναλλάσσονται υγρές και θερμές περίοδοι.
- Καλοκαίρι: θερμό με θερμοκρασίες αέρα από 17°C έως 40° C, που διακόπτεται
από καταιγίδες, που συμβαίνουν κυρίως κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του
Αυγούστου. Σε περίπτωση που η ξηρασία την περίοδο αυτή, ξεπεράσει σε
διάρκεια τις 20ημέρες, πρέπει απαραιτήτως να γίνεται άρδευση.
- Μέση ετήσια θερμοκρασία αέρα: 11° C-14° C.
- Φθινόπωρο: όχι πολύ υγρό.
Τέλος όσο αναφορά στο ύψος της βροχόπτωσης, αυτό που μπορεί να ανεχθεί η τρουφοκαλλιέργεια κυμαίνεται από 300 mm έως και 1.500 mm, ενώ το ιδανικό είναι μεταξύ 600 mm με 800 mm.
Η φύτευση των πιστοποιημένων δενδρυλλίων γίνεται είτε το φθινόπωρο, από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως και τον Νοέμβριο, ή στο τέλος του χειμώνα από τον Φεβρουάριο έως και τον Μάρτιο. Σε περιπτώσεις περιοχών με όψιμους παγετούς, η φύτευση να γίνεται μετά την πάροδο αυτών σε μη παγωμένο / υγρό έδαφος.
Η πυκνότητα των δενδρυλλίων είναι από 50 έως και 60 δενδρύλλια ανά στρέμμα με αποστάσεις φύτευσης 4Χ4 ή και 5Χ5 επιλέγοντας δύο ή και τρία είδη τρούφας προς καλλιέργεια, ώστε αφενός να έχουμε παραγωγή όλο τον χρόνο ( οι τρούφες ανάλογα με την περίοδο συγκομιδής τους χωρίζονται σε καλοκαιρινές,φθινοπωρινές και χειμερινές ) αφετέρου δε να μειώσουμε το ρίσκο της καλλιέργειας. Επίσης πολύ σημαντικό σημείο είναι η προφύλαξη της καλλιέργειας από την πιθανή  μόλυνση της από  άλλους ανταγωνιστικούς μύκητες. Για αυτόν τον λόγω αφήνουμε αποστάσεις τουλάχιστον 10 μέτρων, από άλλα αυτοφυή δένδρα του ίδιου είδους με τα δενδρύλλιά μας, αλλά και από άλλα δενδρύλλια εμβολιασμένα με διαφορετικό μύκητα / τρούφα. Το χωράφι μας θα πρέπει να είναι περιφραγμένο και η συγκομιδή της τρούφας, λόγω της χαρακτηριστικής της οσμής, γίνεται σήμερα κυρίως με εκπαιδευμένα σκυλιά ( παλαιότερα γίνονταν με τους χοίρους), ενώ σε πολύ μικρή πειραματική κλίμακα χρησιμοποιούνται και ηλεκτρονικά μέσα ανίχνευσης των πτητικών ουσιών της τρούφας.