1.Οικονομική κρίση και βιολογικά: πόσο έχει επηρεαστεί η κατανάλωση, αν υπάρχουν στοιχεία για την παραγωγή (τυποποίηση, επεξεργασία κ.λπ.).
Είναι σίγουρο πως και στα βιολογικά προϊόντα η κρίση έχει αρνητικές συνέπειες όχι μόνον στην Ελλάδα αλλά και στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε . Για το 2009 έχει καταγραφεί επιβράδυνση του ρυθμού κατανάλωσης άρα και της παραγωγής σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Όσο αναφορά την Ελλάδα και σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. το γεγονός πως εμείς δεν παράγουμε προϊόντα και επομένως δεν είμαστε ανταγωνιστικοί διαθέτουμε αυτά ( κυρίως εισαγόμενα ) σε πολύ υψηλότερες τιμές. Επίσης λόγω υψηλότερου κόστους παραγωγής τα ελληνικά προϊόντα είναι σαφώς πιο ακριβά. Έτσι λοιπόν η κατανάλωση έχει επηρεαστεί αρνητικά το 2009 και για το 2010 θα υπάρξει και περαιτέρω μείωση. Το μεγαλύτερο ποσοστό των βιο-καταναλωτών ( μια μεγάλη μερίδα είναι νέοι γονείς ) θα αρκεστούν στα απολύτως απαραίτητα , όπως είναι τα φρουτολαχανικά , τα αυγά , το γάλα και οι χυμοί , ενώ προϊόντα όπως είναι το βιολογικό κρέας θα μπουν , λόγω και της μεγάλης διαφοράς τιμής με το συμβατικό , σε δεύτερη επιλογή. Βασικό στοιχείο στην συγκράτηση της κατανάλωσης στα περσινά επίπεδα θα παίξει το λιανεμπόριο και το εάν αυτό θα προχωρήσει σε μείωση τιμών ή και προσφορών.
2.Αγροτικές κινητοποιήσεις: τι θέλουν οι Νέοι Αγρότες, πόσο εφικτή είναι μια ‘άλλη γεωργία’;
Οι αγροτικές κινητοποιήσεις θα πρέπει να γίνονται όχι με σκοπό και μόνον την εκταμίευση κοινοτικών επιδοτήσεων αλλά για την δημιουργία συμπαγούς αγροτικού ιστού με σαφή προσανατολισμό και προγραμματισμό των καλλιεργειών που μπορούν και πρέπει να καλλιεργηθούν στην Ελληνική ύπαιθρο.
Οι επιδοτήσεις έχουν γίνει αυτοσκοπός παρότι αποτελούν το μέσον που θα βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων. Η αποσύνδεση της επιδότησης από την παραγωγή είχε ολέθρια αποτελέσματα για τους αγρότες μας.
Το μέλλον ανήκει στους Νέους Αγρότες τους οποίους και θα πρέπει να στηρίξει το ΥΠΑΑΤ κατευθύνοντάς τους σε δρόμους που οδηγούν σε πράσινες βιώσιμες λύσεις για την παραγωγή ποιοτικών και ασφαλών αγροτικών προϊόντων πχ βιολογικά προϊόντα , ΠΟΠ , ΠΓΕ , ολοκληρωμένης διαχείρισης.
3.Τι ποσοστό αντιπροσωπεύει η βιολογική γεωργία; Ποια τα πιο δημοφιλή προϊόντα της
Στην χώρα μας με στοιχεία που διατηρεί το ΥΠΑΑΤ για το 2007 το σύνολο των καλλιεργήσιμων εκτάσεων ( χωρίς τους βοσκότοπους ) ανήλθε στα 1,5 εκ. στρέμματα ποσοστό περί το 3,5 % . Όσο αναφορά τα πιο δημοφιλή προϊόντα , σε σχέση με την έκταση αυτά είναι η ελιά , τα δημητριακά (σιτάρι , κριθάρι ,βρώμη καλαμπόκι , ρύζι ) και τα πολυετή σανοδοτικά ( μηδική και τριφύλλι ).
4.Πως μπορεί να στηριχθεί η βιολογική γεωργία αν όχι με τις επιχορηγήσεις
Όπως είπα και παραπάνω οι επιδοτήσεις είναι ένα extra βοήθημα για όλους ανεξαιρέτως τους αγρότες και όχι ο τελικός στόχος. Έτσι θα πρέπει και να αντιμετωπισθεί και για αυτούς που θα ασχοληθούν με την βιολογική γεωργία. Επιπλέον θα πρέπει η Πολιτεία να στηρίξει έμπρακτα και σθεναρά τα βιολογικά προϊόντα προβάλλοντας τα στα μέσα με αναφορές στα θετικά που προσφέρουν στην υγεία των ανθρώπων αλλά και σε όλο τον πλανήτη .Να δημιουργήσει υγιή δίκτυα διανομών και να ενισχύσει τις τοπικές αγορές , προβάλλοντας τα τοπικά βιολογικά προϊόντα αυτών . Να εκπαιδεύει τους Νέους Αγρότες το μέλλον της Αγροτικής μας Οικονομίας με σεμινάρια για τις εφαρμογές της βιολογικής γεωργίας , τις νέες μεθόδους αντιμετώπισης των παρασίτων και να διοργανώνει συνεχή ταξίδια και επαφές με προηγμένα κράτη , για να αποκτηθεί η επιθυμητή τεχνογνωσία. Επίσης να κάνει έρευνα Αγοράς και να διαπιστώσει τί κάνουν άλλες χώρες της Ε.Ε. πχ στην Ιταλία με νόμο του κράτους που ψηφίσθηκε παμψηφεί από το Ιταλικό Κοινοβούλιο τα βιολογικά προϊόντα είναι υποχρεωτικά στα κυλικεία των σχολείων , των νηπιαγωγείων αλλά και στα menu των κρατικών νοσοκομείων! Η Δανία η χώρα με την υψηλότερη κατά κεφαλήν κατανάλωση βιολογικών προϊόντων έχει βάλει στόχο να μετατρέψει όλη της την ζωική παραγωγή σε βιολογική ! Εμείς δεν μπορούμε έστω ένα μέρος από τα δύο εθνικά μας προϊόντα το ελαιόλαδο και την φέτα να τα μετατρέψουμε σε βιολογικά και να τα προβάλουμε διεθνώς?
5.Εταιρείες πιστοποίησης: πόσο καλά κάνουν τη δουλειά τους; Τι εργαλεία διαθέτουν; Τι εξελίξεις υπάρχουν που να τις αφορούν;
Στην Ελλάδα το κομμάτι του ελέγχου και της πιστοποίησης των βιολογικών προϊόντων έχει ανατεθεί στους Φορείς Πιστοποίησης οι οποίοι μπορούν να έχουν διαφορετική νομική μορφή πχ Α.Ε. Ο.Ε. κλπ.
Το όλο σύστημα βρίσκεται υπό την εποπτεία του ΥΠΑΑΤ και ειδικότερα της Διεύθυνσης Βιολογικής Γεωργίας αλλά και υπό την επίβλεψη του Ο.Π.Ε.ΓΕ.Π (AGROCERT) .
Στο ερώτημά σας για το πόσο καλά κάνουν την δουλειά τους οι Φορείς Πιστοποίησης , οι παραπάνω Αρχές είναι οι αρμόδιες για να το απαντήσουν οι οποίες οφείλουν να ελέγχουν εμάς τους Φορείς και να μας κρίνουν με αξιοκρατικά και ανεξάρτητα κριτήρια . Σε περιπτώσεις παρατυπιών/παραβάσεων θα πρέπει να εφαρμόζονται τα ανάλογα πειθαρχικά μέτρα.
Θα πρέπει επίσης εδώ να σημειωθεί πως κάθε Φορέας Πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων είναι υποχρεωμένος να είναι διαπιστευμένος με το πρότυπο ISO 45011 , από το Ε.ΣΥ.Δ ( Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης ).
Βλέπουμε λοιπόν πως το όλο σύστημα ελέγχεται από πολλές πλευρές με τελικό στόχο το παραγόμενο βιολογικό προϊόν να συμμορφώνεται πλήρως με τον Κοινοτικό Κανονισμό ( 834/07 και 889/08 ) αλλά και με την εκάστοτε κείμενη Εθνική Νομοθεσία.
Τα εργαλεία που πρέπει να διαθέτουμε όλοι οι Φορείς Πιστοποίησης είναι να έχουμε αλλά και να εφαρμόζουμε ένα Σύστημα Ποιότητας ακριβές και δίκαιο , να διαθέτουμε έμπειρο προσωπικό για τις επιθεωρήσεις αλλά και για τις αξιολογήσεις αυτών στο γραφείο και φυσικά μία διοίκηση η οποία να μας εξασφαλίζει τους απαραίτητους πόρους.
Όσο αναφορά τις επερχόμενες εξελίξεις στην βιολογική γεωργία στην χώρα μας σε σχέση και με τους Φορείς , προβλέπω πως από τους ήδη 12 Φορείς που υπάρχουν σήμερα να παραμένουν στον χώρο περί τους 5 έως 6 το πολύ μίας και όλοι , άλλοι περισσότερο άλλοι λιγότερο , επένδυσαν σε παραγωγούς <<επιδοτησάκηδες>> οι οποίοι μετά την πενταετία αποχωρούν από το Σύστημα. Επίσης το γεγονός πως και άλλοι Φορείς Πιστοποίησης ( εκτός βιολογικών ) ενδιαφέρονται να μπουν στην Πιστοποίηση αυτών , ενισχύει την παραπάνω άποψη.
6.Οικολογικό σήμα: πόσο και, κυρίως πως θα βοηθήσει; Τι γίνεται με τις εκτός Ε.Ε. χώρες; Θα γίνει αποδεκτό από την αγορά;
Το ευρωπαϊκό οικολογικό σήμα ( eco label ) προήλθε από ένα εθελοντικό σχήμα το οποίο δημιουργήθηκε το 1992 με κύριο σκοπό να ενθαρρύνει εκείνα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τα οποία είναι αποδεδειγμένα φιλικότερα προς το περιβάλλον. Το σήμα βοηθά τους Ευρωπαίους καταναλωτές να ξεχωρίζουν τα οικολογικότερα και τα φιλικότερα προς το περιβάλλον προϊόντα υψηλής ποιότητας ( όχι τρόφιμα και φάρμακα ) αλλά και τις υπηρεσίες. Απορρυπαντικά, καθαριστικά, υφάσματα ,λιπαντικά ,προϊόντα σπιτιού και κήπου αλλά και υπηρεσίες ξενοδοχείου συγκαταλέγονται στα παραπάνω.
Το σήμα eco δεν προέρχεται από έναν και μόνον παράγοντα/κριτήριο αλλά ακολουθεί από την αρχή την δημιουργία του προϊόντος, από την πηγή της πρώτης ύλης , την διαδικασία επεξεργασίας αυτής , την παραλαβή του τελικού προϊόντος , την διανομή του , την αποθήκευσή του και την πώληση αυτού στον τελικό καταναλωτή.
Όλο και περισσότερο παραγωγοί αλλά και καταναλωτές επιδιώκουν ο καθένας από την μεριά του να ενισχύσει την θέση του eco label στα χιλιάδες προϊόντα ή υπηρεσίες που καθημερινά μας κατακλύζουν. Ένα σήμα , μία φιλοσοφία που δεν θα πρέπει ειδικά στις μέρες μας να μας αφήσει αδιάφορους, τουναντίον θα πρέπει να μας αφυπνίσει για το καλό όλου του πλανήτη και φυσικά να μην γίνει εργαλείο παραπλάνησης και παραπληροφόρησης των καταναλωτών.
Όσο αναφορά τις χώρες εκτός Ε.Ε. ακριβώς λόγω της εθελοντικής και όχι υποχρεωτικής μορφής του σήματος αυτού , έχουν προχωρήσει στην εφαρμογή των προδιαγραφών του με μεγάλη αποδοχή από όλους τους εμπλεκόμενους.
Τέλος το eco label είναι μέρος του σχεδίου της Κοινότητας που υιοθετήθηκε στις 16 Ιουλίου του 2008 στα πλαίσια της Αειφόρου Κατανάλωσης και Παραγωγής καθώς και της Αειφόρου Βιομηχανικής Πολιτικής.
7.Ελληνική νομοθεσία: πόσο ικανοποιημένοι είστε;
Επανερχόμενοι και πάλι στα βιολογικά προϊόντα ( τα οποία και θα πρέπει να είναι και οικολογικά πχ πόσο οικολογικό είναι το φασόλι , που έχει παραχθεί με βιολογικές προδιαγραφές , αλλά ταξιδεύει αρκετές χιλιάδες χιλιόμετρα από τον Καναδά ?) , η Εθνική Νομοθεσία που ουσιαστικά βάζει τους κανόνες εφαρμογής του Κοινοτικού Κανονισμού 834/07 και 889/08 είναι αυτή που αναφέρεται με την ΚΥΑ 245090/2006. Με την μόνη διαφορά πως η παραπάνω ΚΥΑ αναφέρεται στον προηγούμενο Κοινοτικό Κανονισμό 2092/91 ο οποίος και έχει πάψει να ισχύει από την 1/1/2009 , οπότε και εφαρμόζεται ο 834 και 889.
Υπάρχουν πολλές ερμηνείες του νέου Καν. οι οποίες και θα πρέπει να διευκρινισθούν από την αρμόδια Αρχή ( ΥΠΑΑΤ ) ,όπως πχ για το εάν τα σημεία λιανικής πώλησης βιολογικών προϊόντων θα πρέπει ή όχι να ενταχθούν στο σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης.
Σίγουρα και στα πλαίσια πάντα της ενιαίας πολιτικής προς τους Φορείς αλλά και απέναντι στον Κανονισμό θα πρέπει το ΥΠΑΑΤ να εκδώσει άμεσα την νέα ΚΥΑ για τους 834/07 και 889/08.
